Улица Гомельская

«Красная книга» географических названий

Когда у одного гомельчанина как-то спросили, где находится улица Гомельская, он с удивлением ответил, что в Гомеле все улицы гомельские. Ответ был логичным. И всё же в нашем городе есть улица под названием Гомельская — в Советском районе.

До 1917 года она проходила между Федосеевской (сейчас это ул. Циолковского) и Лещинской улицами перпендикулярно к ним и была небольшой, протяжённостью в три квартала. Продолжение этой улицы на юг имело другое название — Екатеринославская.

Почему всё же эта улица имеет название Гомельская? Видимо, объясняется это тем, что она начала формироваться и застраиваться индивидуальными домами во второй половине прошлого века, на землях, которые не входили в то время в черту города и были лишь подходом к Гомелю, направлением на него. Улица же Екатеринославская застраивалась и формировалась самостоятельно. Происхождение её названия скорее всего связано с тем, что кто-то из города Екатеринослава поселился на этой улице одним из первых её застройщиков. Эти два названия (Гомельская и Екатеринославская) зафиксированы на всех планах и схемах города того времени.

В 1926 году Екатеринослав был переименован в город Днепропетровск. В соответствии с этим улица Екатеринославская в Гомеле стала Днепропетровской. В 60-х годах улицы Гомельская и Днепропетровская были объединены под названием Гомельская, поскольку одна из них являлась продолжением второй.

Сейчас Гомельская — это одна из крупных благоустроенных улиц Советского района города протяженностью 700 метров. Почти вся она занята деревянной застройкой усадебного типа. На этой улице есть только одно большое здание, которое меняет её облик. Это красивое, светлое четырехэтажное здание средней школы №3 на пересечении с улицей Барыкина. Это одна из старейших школ Гомеля. Возведена она в 1936 году и относится к числу лучших построек предвоенного времени. В 1941 году немцы, захватив город, превратили двор школы в гараж, а на первом этаже её здания разместили конюшню. Покидая город, они заминировали здание. Понадобился почти год, чтобы полностью восстановить школу, и 1 сентября 1944 года здесь прозвучал традиционный звонок. А в 1986 году коллектив учителей и учащихся торжественно отметил 50-летний юбилей школы.

Р. Музыченко, краевед

Гомельская правда 03.02.1993

Вуліца Гомельская

«Чырвоная кніга» геаграфічных назваў

Калі ў аднаго гамяльчаніна неяк спыталі, дзе знаходзіцца вуліца Гомельская, ён са здзіўленнем адказаў, што ў Гомелі ўсе вуліцы гомельскія. Адказ быў лагічным. I ўсё ж у нашым горадзе ёсць вуліца пад назвай Гомельская — у Савецкім раёне.

Да 1917 года яна праходзіла паміж Федасееўскай (зараз гэта вул. Цыялкоўскага) і Ляшчынскай вуліцамі перпендыкулярна да іх і была невялікай, працягласцю ў тры кварталы. Працяг гэтай вуліцы на поўдзень меў іншую назву — Екацярынаслаўская.

Чаму ўсё ж гэтая вуліца мае назву Гомельская? Відаць, тлумачыцца гэта тым, што яна пачала фарміравацца і забудоўвацца індывідуальнымі дамамі ў другой палавіне мінулага стагоддзя, на землях, якія не ўваходзілі ў той час у рысу горада і былі толькі падыходам да Гомеля, напрамкам на яго. Вуліца ж Екацярынаслаўская забудоўвалася і фарміравалася самастойна. Паходжанне яе назвы хутчэй за ўсё звязана з тым, што нехта з горада Екацярынаслава пасяліўся на гэтай вуліцы адным з першых яе забудоўшчыкаў. Гэтыя дзве назвы (Гомельская і Екацярынаслаўская) зафіксаваны на ўсіх планах і схемах горада таго часу.

У 1926 годзе Екацярынаслаў быў перайменаваны ў горад Днепрапятроўск. У адпаведнасці з гэтым вуліца Екацярынаслаўская ў Гомелі стала Днепрапятроўскай. У 60-х гадах вуліцы Гомельская і Днепрапятроўская былі аб’яднаны пад назвай Гомельская, паколькі адна з іх з’яўлялася працягам другой.

Зараз Гомельская — гэта адна з буйных добраўпарадкаваных вуліц Савецкага раёна горада працягласцю 700 метраў. Амаль уся яна занята драўлянай забудовай сядзібнага тыпу. На гэтай вуліцы ёсць толькі адзін вялікі будынак, які мяняе яе аблічча. Гэта прыгожы, светлы чатырохпавярховы будынак сярэдняй школы №3 на перасячэнні з вуліцай Барыкіна. Гэта адна са старэйшых школ Гомеля. Узведзена яна ў 1936 годзе і адносіцца да ліку лепшых пабудоў перадваеннага часу. У 1941 годзе немцы, захапіўшы горад, ператварылі двор школы ў гараж, а на першым паверсе яе будынка размясцілі канюшню. Пакідаючы горад, яны замініравалі будынак. Спатрэбіўся амаль год, каб поўнасцю аднавіць школу, і 1 верасня 1944 года тут прагучаў традыцыйны званок. А ў 1986 годзе калектыў настаўнікаў і навучэнцаў урачыста адзначыў 50-гадовы юбілей школы.

Р. Музычэнка, краязнаўца.

Гомельская правда 03.02.1993

Выражаю благодарность сотрудникам детской библиотеки-филиала №16 за предоставленный материал.